Organik Gıda mı Vitamin Hapları mı?
16-08-2021
00:25
Organik ve doğal beslenmenin alternatifi olarak görülmeye başlanan vitamin haplarına talep artarak sürüyor. Peki gerçekten vitamin hapları gerekli mi? Gıdalardan aldığımız vitaminler bizim için yetersiz mi?
Burada iki sorunun cevabına odaklanmak gerekiyor. Birinci soru:
Vitamin Hapları Gerekli Mi?
Burada kısa cevap vermek gerekirse hayır gerekmiyordur. Gelişmiş dünyada normal sağlıklı bir insanda bir vitamin eksikliği neredeyse hiç görülmez. Doktorların tanımlanmış vitamin eksikliğine bağlı bir hastalık görmesi neredeyse istisna bir durumdur.
İkinci soru:
Vitamin Hapları Sağlığımıza Faydalı mı?
Ya da vitamin hapları sağlığımıza ne kadar faydalıdır? Vitamin ve minerallerin ne kadar faydalı ve gerekli olduğundan bahsetmiştik. Peki hap şeklinde olan vitamin haplarının faydaları üzerinde tartışmalar ise yıllardır sürüyor ve süreceğe benziyor. Kimi üretici, kurum, araştırma enstitüleri ve doktorlar faydalı derken kimileri faydasız demektedir.
Kimi doktor ise faydasına inanmadığı halde hastasını memnun etmek için bu vitamin haplarını reçetelerine yazmaktadır. Ama gerçek şu ki insanlar vitamin haplarının faydasına inanıyorlar ve kullanıyorlar. Abd'de geçen sene vitamin haplarına harcanan paranın yaklaşık 20 milyar dolar civarında olduğu söylenmektedir. Peki bilim bu konuda ne diyor?
2014 yılında ABD'de yayınlanan ve 21 adet çok geniş çaplı çalışmanın yapılan meta analizinde vitamin haplarının hastalıkları önleme konusunda herhangi bir etkisinin olmadığı tespit edilmiştir. Aynı şekilde son 15 sene içinde yapılan birçok bilimsel çalışma vitamin haplarının sağlık üzerine önemli bir etkisinin olmadığını göstermektedir. Vitamin hapları ile ilgili internet üzerinde dolaşna yorumlardan biri esprili şekilde çok pahalı idrar yapmaya yarar cevabıdır.
Bilinen bir gerçek olarak metabolizmamız ihtiyacı olan bütün vitamin ve mineralleri aldığımız gıdalardan temin eder. Öte yandan ihtiyacın fazlası olan vitaminleri de idrarla atar veya karaciğerde yok eder. Vitamin hapları kullanan kişilerin idrarın sarı renkli ve kokulu olmasının nedeni budur. Bu konuya açıklık getiren çok ünlü bir çalışma vardır. Yıllar önce Amerika Birleşik Devletleri'nde C vitamini üzerine bir çalışma yapılmıştır. Halen de C vitaminin müthiş faydaları hakkında çok yorum okuyorsunuzdur.
Bunu anlamak için yapılan bir çalışmada bir grup hastaya günde 1000 miligram mega doz c vitamini verilmiştir. Öteki gruba da günde 150 miligram C vitamini ne tekabül eden bir portakal yemeleri söylenmiştir. Çalışmanın sonunda günde 150 grama tekabül eden bir portakal yiyen grupta C vitamini düzeylerinin 1000 miligram, C vitamini hapı alanlara göre 34 kat fazla olduğu ve biyo yararlılığını daha fazla olduğu tespit edilmiştir.
Ancak bu tür çalışmalar her ne kadar tersini kanıtlasa da ABD’deki C vitamini çılgınlığı tüm dünyada sıçramış durumdadır. Özellikle C vitamininin gribi önlediği veya gribin semptomlarını azalttığı konusunda bir yaygın inanış varken, bilimsel çalışmalar buna da etkili olmadığını göstermiş olsa da biz yine de içimiz rahat etsin diye kullanıyoruz. Yine yapılan bir takım bilimsel çalışmalar bazı vitaminlerin hap şeklinde alınmasının düpedüz zararlı olduğunu da göstermiştir.
1994 yılında ünlü Jung Joo Medicine dergisinde yayınlanan bir çalışmada A ve E vitamini kullanan sigara içen erkeklerde akciğer kanseri insidansının yani görülme sıklığının çok daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. 2011 yılında yapılan buna benzer bir çalışmada E vitamini kullanan erkeklerde prostat kanseri görülme sıklığının daha fazla olduğu tespit edilmiştir. 2005 yılında yapılan bir çalışmada ise E vitamini kullanan insanlarda her türlü nedenden dolayı görülen ölüm oranının çok daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.
Özetle vitaminler, mineraller, antioksidanlar sağlığımız için fevkalade önemli maddelerdir ama bunların hap şeklinde alınması doğal değildir. Bu bileşenlerin doğal formunda alınması çok daha önemlidir. Vitamin ve benzeri preparatlar a harcayacağınız parayı o miktarda taze organik meyve, sebze, salata ya harcamak çok daha faydalı olacaktır. Aradığınız ihtiyacınız olan her türlü vitamin, mineral ve antioksidanlar organik ve doğal gıdalarda fazlasıyla bulunmaktadır.
Peki hiçbir vitamin hapı kullanmayalım diye soracaksınız. Bunun cevabı da hayır elbette kullanılır. Fakat bu tür bir eksikliğin tıbbi araştırmalar ve testler ile tespit dilmesi gerekir. Özellikle tıbben tespit edilmiş bir takım vitamin eksiklikleri durumunda veya özel hamilelik gibi özel durumlarda ameliyat sonrası dönemde hasta beslenmesinin yeterli olmadığı durumlarda ekstra vitamin desteği olarak verilebilir. Fakat bunu belirleyecek olan yine hekiminizdir.
Bütün bu konu içinde bir istisna ise D vitamin hakkında olacaktır. Modern toplumlarda yaygın olarak görülen ve muhtemelen kapalı ortamlarda çalışmaktan, sürekli giyinik vaziyette olmamızdan kaynaklanan dışarıya yeteri kadar çıkmadığımızdan kaynaklanan bir D vitamini eksikliği, salgın hastalık gibi modern toplumlarda görülmektedir. Böyle bir durumda yine hekim gözetiminde olmak kaydı ile D vitamini hapları veya sıvıları eksikliği gidermek için bir çözüm olarak kullanılabilmektedir.